Erbo-dóu-prudome
Salvia verbenaca subsp. clandestina
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Prudome, Erbo-de-vène-me-querre, Erbo-de-vène-me-querre-te-garirai.
Noms en français : Sauge à feuilles de verveine, sauge fausse verveine.
Descripcioun :Planto que sèmblo à l'erbo-di-bons-ome, S. pratensis, mai qu'a de flour un pau mai pichoto e d'un blu un pau palinèu. Se recounèis subretout à si fueio forço retaiado que dounon d'èr à-n-aquéli de verbeno.
Usanço :Coume soun noum lou dis, l'erbo-dóu-prudome qu'èi peréu apelado "l'erbo-de-vène-me-querre-te-garirai" (noum douna tambèn à S. pratensis), èi couneigudo desempièi l'Age-Mejan pèr si vertu. La tiero èi di proun longo ! Soun utilisacioun es estado pamens levado de cassolo pèr la sàuvi, cultivado dins li jardin.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Garrigo
- Tepiero seco
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Salvia verbenaca subsp. clandestina (L.) Batt., 1890
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753